In de nacht van maandag 25 op dinsdag 26 augustus is aan de Burgemeester van Roijensingel in Zwolle het Indië–Nieuw-Guinea-monument (1941–1962) vernield. Het bericht raakte de stad als een koude douche: een plek van herinnering en respect is beschadigd, midden in de nacht, op een doorgaande route waar velen dagelijks langskomen. Wie iets heeft gezien of camerabeelden heeft, wordt dringend verzocht zich te melden. In dit artikel leggen we uit waarom dit monument belangrijk is, wat we weten over de vernieling en hoe jij kunt helpen.
Wat herdenken we bij het Indië–Nieuw-Guinea-monument?
Het monument aan de Burgemeester van Roijensingel staat stil bij de Nederlandse inzet in Indië en Nieuw-Guinea in de periode 1941–1962. Het is een plek waar veteranen, nabestaanden en Zwollenaren samenkomen om te herdenken, te reflecteren en te rouwen. Monumenten zoals deze geven woorden en vorm aan gedeelde geschiedenis. Ze verbinden generaties en zetten ons aan het denken over vrijheid, verantwoordelijkheid en de complexe erfenis van het verleden. Dat maakt de plek niet alleen symbolisch, maar ook concreet: het is een stille afspraak met elkaar om zorgvuldig om te gaan met wat is geweest.
Wat is er gebeurd in de bewuste nacht?
Tussen maandagavond en dinsdagochtend is het monument vernield. Details over de toedracht en de omvang van de schade worden onderzocht, maar duidelijk is dat het doelbewuste ingrijpen een spoor van verontwaardiging heeft achtergelaten. Misschien heb jij iets opgemerkt: ongebruikelijke geluiden, iemand die opvallend lang rondhing, of een voertuig dat meerdere keren langsreed. Woon je of werk je in de buurt, of reed je er langs met de fiets of auto? Dan zouden deurbelcamera’s, beveiligingscamera’s of dashcams waardevolle aanwijzingen kunnen bevatten rondom de Burgemeester van Roijensingel en de directe omgeving.
Waarom raakt dit ons allemaal?
Een aanslag op een monument is meer dan vandalisme; het is een aantasting van onze gedeelde ruimte van herinnering. Voor nabestaanden is het pijnlijk en persoonlijk, voor veteranen voelt het als een slag in het gezicht, en voor de stad is het een barst in het collectieve geheugen. Monumenten zijn geen abstracte stenen, maar dragers van verhalen. Ze helpen ons zien waar we vandaan komen, zodat we bewuster kiezen waar we naartoe willen. Juist daarom is respect voor deze plekken geen formaliteit, maar een uiting van beschaving.
Oproep aan getuigen: zo kun je helpen
Heb je die nacht iets gezien of gehoord? Noteer wat je je herinnert: tijdstippen, richting van een persoon of voertuig, opvallende kenmerken zoals kleding, kleur of geluid. Controleer of je camera’s in of rondom die periode iets hebben vastgelegd, ook al lijkt het onbeduidend. Een korte schim, een reflectie in een ruit, of een onverklaarbare stop kan het verschil maken. Als je beelden hebt, bewaar dan het origineel en maak zo mogelijk een veilige kopie. Neem contact op met de politie of meld het via de bekende kanalen; vermeld datum, locatie (Burgemeester van Roijensingel, Zwolle) en jouw observatie. Ook kleine puzzelstukjes kunnen leiden tot duidelijkheid en verantwoordelijkheid.
De betekenis van zorg en herstel
Naast het strafrechtelijke onderzoek komt er ook een traject van herstel. Restauratie van een monument vraagt vakmanschap: niet alleen techniek, maar ook begrip van de symbolische waarde. Gemeente, beheerders en specialisten in monumentenzorg zullen moeten bepalen wat nodig is om het monument waardig te herstellen, zonder de sporen van de geschiedenis uit te wissen. Het doel is dat de plek weer kan doen wat zij hoort te doen: ruimte bieden voor herdenking, educatie en samenkomst. Transparantie over de voortgang en betrokkenheid van de gemeenschap helpen om vertrouwen te herstellen.
Wat we kunnen leren van dit moment
Zo’n gebeurtenis dwingt ons om opnieuw te kijken naar hoe we omgaan met publieke herinneringsplaatsen. Goede verlichting, sociale controle en bewustwording maken verschil, maar nog belangrijker is de mentaliteit waarmee we onze stad bewonen. Alert zijn, elkaar aanspreken en het melden van vermoedens is geen bemoeizucht, maar een vorm van zorg voor wat we samen delen. Scholen, verenigingen en buurtgroepen kunnen van dit moment gebruikmaken om het gesprek te voeren over geschiedenis, respect en verantwoordelijkheid. Want herdenken is niet alleen iets van één dag per jaar; het is een houding die we dagelijks vormgeven.
Een gezamenlijke verantwoordelijkheid
Wie iets weet, wie beelden heeft, of wie gewoon bezorgd is: laat van je horen via de officiële kanalen en moedig ook anderen aan hun camerabeelden te controleren. Deel betrouwbare informatie, vermijd speculatie en geef de ruimte aan het onderzoek. Zo laten we zien dat we de waarden die dit monument belichaamt niet alleen in woorden, maar ook in daden verdedigen. Als het monument straks weer hersteld is, zal het misschien nog meer betekenen dan voorheen: als symbool van een gemeenschap die weigert haar geheugen te laten beschadigen.
